Bilim insanlığın ortak aklı; sanat ve matematik ise insanlığın ortak dilidir. Bilim akıl, sanat duygu işidir. Akıl açıklar, duygu daha çok tahayyül eder. Biri geçmişi ve geleceği öbürü bu günü sever. Bu insanın vasfından kaynaklanan bir şeydir.
Hiçbir İnsan Saf Haliyle İnsan Kalmaz:
İnsanın en önemli vasfı, içine doğduğu zamanın ve kültürün çocuğu olmasıdır. Levra insan tarihsel ve kültürel bir varlıktır. Ne demek bu? Tarihsel bir varlıktır, çünkü hem fizyolojik hem sosyolojik olarak uzun bir geçmişten süzülerek gelen birikimlerin ürünüdür. Kültürel bir varlıktır, çünkü doğduğu günden itibaren çevresini kuşatmış olan kültürel değerler ve koşullar tarafından şekillendirilip, biçimlendirilir. O nedenle hiç bir insan saf haliyle insan kalmaz yeniden inşa edilir. Sürecin ilk büyük mimarı annedir. Sonra arkadaşlar, çevre, okul, toplum vs gelir. İnsanı farklı kılan da bu yeniden inşa süreçlerinin farklılıklarıdır.
Comte’un Statik ve Dinamiği
Sosyolojinin babası addedilen August Comte insanın dahil olduğu toplumu sosyal statik yani kurumlar ve sosyal dinamik yani gelişme, diğer bir deyişle tarihsel süreç olarak ayırır. İnsanı bir varlık olarak tıpkı diğer varlıklar gibi fizik dünyanın ve doğanın bir parçası olarak ele alır. Yani hem yaşadığı dönemde bir sosyolojiye sahiptir (ki bu sosyoloji hem bir kültür yaratır hem de bir kültürün ürünüdür) hem de yaşamı kesintisiz devam ettiği için bu sosyoloji zaman içinde tarih olur ve bu tarih yoluyla geçmiş geleceğe bağlanır ve aynı zamanda geleceğe taşınarak daha da zenginleşir ve ardından bu ikisinin toplamı şimdiye taşınır ve bu dinamizm kesintiye uğramadan gelişerek devam eder.
Zaman ve O An...!
Dolayısıyla insan geçmiş bilinci olan bir varlık olarak diğerlerinin toplamıdır, o nedenle tarihsel bir varlıktır. Eğer bu gün güzel bir dünyaya sahip olmak istiyorsanız geçmişinizin de güzel olması ve ondan beslenmeniz gerekir. Eğer geleceğin güzel olmasını istiyorsanız bu günü güzelleştirmelisiniz.
İçinde yaşadığımız zaman diliminde ise bir kültürün içinde yaşarsınız. Dolaysıyla sadece geçmişten değil o günkü kültürden etkilenirsiniz ve o kültürü hem etkiler hem de ondan etkilenirsiniz, bir çeşit yaşadığınız çağın kültürünün bir ürünü haline gelirsiniz. Bundan kaçış yok. Tek kaçış yolu doğduğundan itibaren bir ormana kaçıp tek başına (Tarzan gibi) yaşamaktır.
Ve Gelecek...!
Eğer geleceğin daha güzel olmasını istiyorsanız geçmişten beslenen bugünün kültürünü daha iyi hale getirmeniz gerekir ki o da güzel bir geleceğe yol açsın. Çünkü her tarih bir dönemin kültürüdür, het kültür bir dönem sonranın tarihidir. Ve her tarihsel ve kültürel olay bu nedenle kendinden öncekilerden etkilenir kendinden sonrakileri etkiler.
insan bu sayede bilim ve sanat üretir. Bu sayede bilim insanlığın ortak aklı; sanat ve matematik ise insanlığın ortak dili haline gelir. Levra bilim akıl, sanat duygu işidir. Akıl açıklar, duygu daha çok tahayyül eder. İnsan da en nihayetinde duygusal ve rasyonel bir varlık olarak yaşamını idame ederek yoluna devam eder.